We staan voor grote financiële uitdagingen
Dit komt voornamelijk door teruglopende inkomsten vanuit het Rijk. Het gemeentefonds wordt in dat jaar met maar liefst € 3 miljard verlaagd, een direct gevolg van beleid uit het Kabinet Rutte IV. Deze forse korting op het fonds duwt veel gemeenten richting een financieel ravijn. Hier hebben we in de begroting al rekening gehouden, maar dit doet ons nog steeds veel pijn. Daarnaast krijgen we vanuit het rijk niet genoeg compensatie voor loon- en prijsstijgingen, dit kost ons € 10 miljoen per jaar en dit bedrag groeit ieder jaar. Ook zien we nog risico's in de jeugdhulp, waar de tekorten oplopen en we nog een besparing moeten realiseren. Hoewel het Rijk plannen heeft om het jeugdhulpstelsel te hervormen, laat dit voorlopig nog op zich wachten.
Daarom moeten we bezuinigen
In de vierde kwartaalrapportage over 2023 hebben we aangekondigd te moeten gaan bezuinigen om de financiële positie van de gemeente structureel op orde te brengen. Op 26 september 2024 heeft u ingestemd met ons voorstel om het tekort structureel op te lossen en om de buffer aan te vullen. We hebben dit raadsvoorstel voor bezuinigingen en inkomstenverhogingen in deze begroting verwerkt. In de derde kwartaalrapportage zien we het tekort oplopen waardoor we nog een aanvullend pakket aan bezuinigingen van € 5 miljoen in deze begroting verwerken.We laten een tekort van € 1 miljoen zien in 2028, een symbolisch protest naar het Rijk. Hiervoor is reden genoeg, omdat het Rijk ons in 2028 ruim € 50 miljoen minder geeft via het gemeentefonds voor de uitvoering van onze taken.
We voeren inkomstenverhogende maatregelen door in 2025
Dit is zo afgesproken in het nieuwe coalitieakkoord en verwerkt in het raadsvoorstel voor bezuinigingen en inkomstenverhogingen. Onder andere zal de OZB stijgen met 13,1%, de afvalstoffenheffing met 7,2% en de rioolheffing zal in 2025 stijgen met 8,8%. Naast de verhoging van de woonlasten wordt ook de toeristenbelasting verhoogd met 40% en worden diverse parkeertarieven verhoogd. In de paragraaf lokale heffingen worden alle veranderingen verder toegelicht.
Het nieuwe coalitieakkoord verwerken we in deze begroting
In mei 2024 is er een nieuwe coalitie aangetreden. Zij hebben het coalitieakkoord ‘Samen bouwen aan Almere’ afgesloten. Dit coalitieakkoord betreft voornamelijk aanvullingen op het bestaande coalitieakkoord uit 2022. Daarnaast bestaat het uit een aantal aanvullende afspraken waarvoor geld is gereserveerd. Dit gaat onder andere om een incidentele investering in de uitvoering van de wet Bibob voor 2025 en 2026, investeringen in onze inzet op diversiteit en inclusie en maatregelen ter bestrijding van armoede. Dit extra geld stellen we ter beschikking via deze Programmabegroting, in de verschillende programmaplannen leest u hier meer over.
We investeren in maatschappelijke voorzieningen in de stad
Hiervoor hebben we geld gereserveerd in de post maatschappelijke voorzieningen. In 2024 is er een toetsingskader ontwikkeld om projecten te kunnen toetsen voor de besteding van geld uit deze post. Oorspronkelijk hadden we € 0,8 miljoen per jaar gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen. In deze begroting doen we het voorstel om hier € 0,3 miljoen op te bezuinigen. Dit compenseren we door het instellen van een fonds dat we gaan vullen met winstafdrachten uit het grondbedrijf. We zullen elk jaar een investeringsprogramma voorleggen aan de raad bij de programmabegroting.
We verbeteren de budgetcyclus
Dit doen we doorlopend. We gaan de Koersnotitie evalueren om te kijken wat beter kan of anders moet. We willen een goed gesprek met de raad organiseren in het voorjaar in aanloop naar de begroting maar zijn zoekende naar de juiste weg om dit te doen. Het moet bijdragen aan de positie van de raad met betrekking tot de budgetcyclus. Met de kwartaalrapportages zijn we tevreden en deze willen we in stand houden. We willen kijken of we de opzet nog verder kunnen vereenvoudigen. We willen naar een minder zwaar besluitvormingsproces. Maar we willen de informatiewaarde van de kwartaalrapportages wel in stand houden.
Doelstellingen bij dit programma
- We evalueren de budgetcyclus en kijken hoe we deze kunnen verbeteren.