Financiën

bedragen x € 1.000

Onderdeel van de bijzondere bijstand is de garantietoeslag die bijstandsgerechtigden ontvangen ter compensatie van korting op de bijstand zodra een inwonend kind 18 jaar wordt. De afgelopen jaren ging het om 20-30 personen per jaar. Omdat dit een voorzienbare omstandigheid is, een kind vanaf deze leeftijd ook zelf bijstand kan aanvragen en naast Almere slechts een handvol andere gemeenten deze toeslag kent, willen wij deze schrappen (besparing € 70.000).

bedragen x € 1.000

Een aantal jaren geleden is gestart met een businesscase BUIG. Dit zijn re-integratie activiteiten in samenwerking met onder andere uitzendbureaus om mensen sneller naar werk te begeleiden en tekorten op ons bijstandsbudget terug te dringen. Omdat de businesscase eind 2024 is afgerond en de activiteiten nu onderdeel zijn van onze reguliere processen, kan het structurele budget van € 0,26 miljoen vrijvallen.

bedragen x € 1.000

Tot dit jaar ontving het Leger des Heils ongeveer € 0,5 miljoen subsidie voor het opvangen en ondersteunen van mensen met multi-problematiek. Deze subsidie liep per 2024 af. Een bedrag van € 150.000 is binnen het participatie-budget beschikbaar gehouden om alternatieve ondersteuning voor deze doelgroep te kunnen bieden. Dit is echter niet nodig, omdat ze in het reguliere proces worden begeleid. Daardoor kan er € 150.000 miljoen worden bijgedragen aan de bezuinigingsopgave.

bedragen x € 1.000

Wij gaan een structurele besparing van minimaal € 125.000 realiseren door diverse maatregelen op het gebied van onze interne bedrijfsvoering. Hierbij denken wij onder meer aan maatregelen binnen de managementstructuur, anders organiseren van onze dienstverlening richting klanten en het afstoten van externe locaties.

bedragen x € 1.000

Vanuit de takendiscussie staat er nog een taakstelling open op het onderdeel Werk en Inkomen van € 530.000 miljoen structureel. Ook ligt er een bezuiniging van € 150.000 miljoen op de beleids- en overheadfuncties van Werk en Inkomen. Met de aangeleverde maatregelen moeten ook deze bezuinigingen worden ingevuld. Om die reden wordt het bedrag van de nog openstaande taakstelling gecorrigeerd op de aangedragen maatregelen.

bedragen x € 1.000

Wij stellen voor te bezuinigen op niet-wettelijke taken schuldhulpverlening. Te weten:
a. Preventietaken waaronder Geldfit ondernemersadvies via het zelfstandigenloket Flevoland. De instanties waar naar toe wordt doorverwezen kunnen ook door ondernemers zelf worden benaderd. Verder stoppen we met preventietaken op scholen zoals hoe wordt je rijk? en 18 in Almere. Voor deze activiteiten is alternatieve financiering vanuit onder andere onderwijs beschikbaar.
b. Omdat we de financiering van de preventieactiviteiten op scholen stopzetten is daarvoor ook geen capaciteit meer nodig.
c. We stoppen met de huidige huur van het Financieel huis. Het doel hiervan is dat er op gezette tijden op één plek inwoners in gesprek konden gaan over al hun financiële problemen. Dit gesprek blijven we voeren maar moet meer onderdeel worden van de dienstverlening van de stevige lokale teams. We gaan hiermee verder op locaties die nu al gebruikt worden. Hierdoor nemen de huisvestingskosten af en zijn er ook minder spreekuren nodig.  
d. We hebben in het verleden meegedaan aan een monitor Schuldhulpverlening. Die is niet meer actueel. Daarmee bezuinigen we op het bedrag wat hiervoor beschikbaar is.
Omdat diverse contracten per 2025 aflopen of opzegbaar zijn is de bezuiniging in 2025 al te realiseren.

bedragen x € 1.000

We voeren een scan uit vanuit ons bestand op voorliggende voorzieningen. Met een voorliggende voorziening wordt onderzocht met de inwoner welke bestaande voorzieningen buiten of naast de bijstandsuitkering al beschikbaar zijn. Dat kan bijvoorbeeld via de zorgverzekeraar zijn, een maaltijdservice, een vervoerder of de UWV.
Dit vraagt een voorinvestering van € 0,2 miljoen op basis van no cure no pay. De verwachting is dat -na aftrek van de investering- dit project cumulatief € 0,6 miljoen netto zal opleveren voor een periode van 3 jaar aan bespaarde bijstandsuitgaven en daarna € 0,1 miljoen structureel. De schatting is conservatief, omdat de screening in 2018 ook gedaan is. We kunnen niet zeggen of er onder de iets minder dan 50% ‘nieuwe’ mensen die sindsdien in ons bestand zijn gekomen, evenveel sprake is van voorliggende voorzieningen als toen in het gehele bestand. We verwachten wel dat we nu meer (dan in 2018) mensen vinden die alsnog in de Wajong opgenomen kunnen worden.

bedragen x € 1.000

In 2024 gaan we de verhaalprocessen tegen het licht houden. Dit leidt naar verwachting tot een jaarlijkse extra inkomst uit terugvordering en verhaal van bijstandsuitkeringen van € 80.000.

bedragen x € 1.000

Bijstandsgerechtigden die naar bijvoorbeeld een coaching of training gaan ontvangen nu, vanaf een reisafstand van 3 kilometer een reiskostenvergoeding. Wij stellen voor een minimale reisafstand van 7 kilometer te hanteren. Wij verwachten met deze maatregelen minimaal € 50.000 te besparen.

bedragen x € 1.000

Door het verder afronden van de al lopende digitalisering van bestaande e-diensten voor bijv. Rechtsbijstand, IIT en beschermingsbewind en de verkorte aanvraag levensonderhoud, kan bespaard worden op de interne uitvoeringskosten.

bedragen x € 1.000

Op dit moment subsidiëren wij twee participatiefabrieken. Het gaat om de participatiefabriek taalondersteuning voor inburgeraars die vallen onder de oude wet inburgering. En we hebben een participatiefabriek voor de bijstandsdoelgroep. We stoppen met de Participatiefabriek taalondersteuning voor inburgeraars. Dit doen we per 2026 zodat de inburgeraars hun traject kunnen afmaken. De andere Participatiefabriek voor de bijstandsdoelgroep loopt minder. We onderzoeken of wij deze fabriek kunnen financieren vanuit het regionale re-integratiebudget. Als dit niet mogelijk is dan stoppen we met deze fabriek per 2025.

bedragen x € 1.000

Wij stoppen met de financiering van bovenwettelijke diensten zoals workshop- en coaching en hulp aan starters. Deze worden nu nog door het Zelfstandigenloket Flevoland (ZLF) aangeboden. Wij zijn van mening dat hier andere instanties, zoals de KvK, een rol in moeten spelen.

bedragen x € 1.000

We onderzoeken of we vanaf 2026 het woonlastenfonds kunnen afschaffen. Dit levert een besparing op van € 720.000 op de programmakosten en € 75.000 op apparaat. Zolang het onderzoek niet is afgerond laten we een budget van € 200.000 staan. Dit willen we compenseren met het automatisch uitkeren van kwijtschelding. Met het automatisch uitkeren van kwijtschelding nemen we een extra maatregel om inwoners met een laag inkomen die recht hebben op kwijtschelding deze ook te geven. Naar het automatisch uitkeren van kwijtschelding is recent onderzoek gedaan. De raad heeft dit onderzoek ook ontvangen. De verwachting is dat we hierdoor € 0,4 miljoen aan extra kwijtschelding gaan uitkeren. Dit bedrag reserveren we daarom hiervoor. Per saldo boeken we een besparing in van € 0,2 miljoen.

In 1997 is het Woonlastenfonds in de gemeente Almere ingevoerd om rijksbeleid te compenseren. Het Woonlastenfonds verstrekt bijdragen aan minima met een kwaliteitskorting op de huurtoeslag. Op dit moment zijn wij een van de weinige gemeenten die deze kwaliteitskorting compenseren. De kwaliteitskorting is een korting op de huurtoeslag voor huishoudens met een huur van boven € 457 per maand.

bedragen x € 1.000

We gaan scootmobielen meer collectief aanbieden in plaats van individueel. Ook gaan we het gebruik van de Buurtmobiel stimuleren. Er zijn ook nog andere maatregelen mogelijk bijvoorbeeld strengere regels voor woningaanpassingen en het stimuleren van PGB’s voor harde voorzieningen. De implementatiekosten zijn nog niet meegenomen in genoemde bedragen. Dit moet nog worden uitgewerkt.

bedragen x € 1.000

We schrappen het budget voor onderzoek en advies. Er zijn geen structurele verplichtingen.

bedragen x € 1.000

We gaan actief sturen op het vaker inzetten van PGB’s voor de financiering van huishoudelijke ondersteuning (schoonmaken van het huis). We boeken hiervoor nu € 320.000 structureel in. PGB aanbieders zijn gemiddeld ongeveer 15% goedkoper dan gecontracteerde aanbieders. Vanwege implementatiekosten is het effect op de begroting in de eerste jaren lager. Verder is niet op voorhand in te schatten hoeveel inwoners daadwerkelijk openstaan voor een PGB. Ook is nog niet doorgerekend wat het effect is op de benodigde uitvoeringscapaciteit (indicatiestelling, toets op PGB-vaardigheid. Op basis van eerste berekeningen zou 3% tot 6% van de mensen die nu alleen huishoudelijke ondersteuning krijgen gebruik moeten gaan maken van de PGB om de taakstelling in te vullen. De besparing is onder andere afhankelijk van of gebruik gemaakt wordt van formele zorg via een PGB of informele zorg via een PGB. Voor informele zorg geldt een lager tarief.
Daarnaast kent de PGB nog een financieel voordeel en dat is dat niet geleverde zorg niet wordt uitbetaald.  We verkennen in hoeverre er andere mogelijkheden zijn om de uitgaven aan huishoudelijke ondersteuning te beperken met behoud van kwaliteit in de dienstverlening.

bedragen x € 1.000

Er ligt een wetsvoorstel in de Tweede Kamer om de eigen bijdrage Wmo weer inkomensafhankelijk te maken. Vanaf 2026 wordt de eigen bijdrage voor de Wmo voorzieningen weer inkomensafhankelijk. Deze wetswijziging dient nog doorgevoerd te worden door de Tweede Kamer. Op basis van het wetsvoorstel levert het invoeren van de wet € 390 miljoen op. Via het acres zijn we € 225 miljoen gekort Hierdoor is de verwachting dat deze maatregel landelijk gemeentes € 165 miljoen oplevert.

Almere heeft hierin een aandeel van ongeveer 1%. Dus potentieel gaat het om een besparing van € 1,65 miljoen. Dit is echter nog onzeker. Er ligt een taakstelling vanuit deze bezuinigingsopdracht van € 0,63 miljoen op dit budget. We gaan er vanuit dat deze bezuiniging ingevuld wordt met dit voordeel.

bedragen x € 1.000

We verwachten door twee processen efficiënter in te richten structureel € 162.000 te besparen.

We betalen nu € 150.000 aan Stipter voor het printen en verzending van o.a. de beschikkingen Wmo. Dit gaan we weer zelf doen. Juridisch wordt nog onderzocht hoe dit contractueel zit en of de besparing vanaf 2025 te realiseren is. We verwachten zelf € 60.000 aan kosten te maken. De besparing is € 90.000 netto vanaf 2025.

De administratieve verwerking van de gehandicaptenparkeerkaarten gaan we outsourcen. Dit levert een besparing op van  130.000 (2 fte). Hiervan zal 1 fte ingezet gaan worden voor het insourcen printen/verzending brieven. De partij waarbij we dit beleggen zal € 58.000 aan extra kosten maken. Per saldo een besparing van € 72.000. In verband met aanbestedingsregels zal deze besparing vanaf 2026 mogelijk zijn.

bedragen x € 1.000

Als gemeente bieden we de Gemeentepolis aan. Dat is een collectieve zorgverzekering waarbij de gemeente Almere meebetaalt aan de zorgverzekering voor minima. De gemeente werkt daarvoor samen met zorgverzekeraar VGZ. De Gemeentepolis is beschikbaar voor mensen met een laag inkomen tot 130% van het sociaal minimum. Als inwoners vaak gebruik maken van zorg of een ziekte of chronische aandoening hebben, kan de Gemeentepolis interessant zijn. Een normale basiszorgverzekering biedt hier namelijk geen vergoeding voor. Als gemeente hebben we momenteel drie pakketten waaraan wij een bijdrage in de premie leveren.

Wij stellen voor om de gemeentelijke bijdrage alleen voor het meest gebruikte en uitgebreide pakket aan te bieden. Hiermee blijven we de doelgroep met de hoogste zorgkosten ondersteunen. Door alleen nog een gemeentelijke bijdrage voor het meest uitgebreide pakket aan te bieden kan een besparing van € 150.000 worden gerealiseerd.

bedragen x € 1.000

Bedrijven waarmee wij als gemeente een contract hebben vragen wij om een SROI (Social Return on Investment) verplichting. Deze SROI verplichting kan ingevuld worden door het plaatsen van bijstandsgerechtigden of mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit levert in potentie een bezuiniging op de bijstand op. Er zijn ook bedrijven waarbij het lastiger is om deze doelgroepen te plaatsen. Voor bedrijven is het ook mogelijk om een bijdrage te doen voor regelingen die we hebben of willen opzetten. Te denken valt aan het jeugdfonds sport en cultuur en de stadspas.
We gaan bedrijven beter op hun SROI verplichting aanspreken. Hier kunnen we nog geen bezuiniging voor inboeken, omdat de effecten niet zijn te kwantificeren. We willen hiermee in ieder geval de bijdrage vanuit het bedrijfsleven voor deze regelingen vergroten.

bedragen x € 1.000

Als onderdeel van de ‘aanpak geldzorgen, armoede en schulden’ heeft het kabinet voor gemeenten structureel geld beschikbaar gesteld. Het doel van deze meerjarige aanpak is een halvering van het aantal kinderen dat opgroeit in armoede in 2025, en een halvering van armoede en problematische schulden in het algemeen in 2030. Wij stellen voor om structureel € 100.000 hierop te bezuinigen. In 2025 bezuinigen we de volledige € 500.000. Dit betekent dat we niet kunnen bijstorten in het Jeugdfonds Sport en Cultuur, waardoor we niet kunnen investeren in hun vermogen om  eigen geld te genereren, en niet de volledige vraag aan zwemdiploma's van Almeerse kinderen kunnen uitkeren.

bedragen x € 1.000

De raad heeft een amendement aangenomen om de verhoging van de eigen bijdrage voor het wettelijk verplichte medisch onderzoek bij de aanvraag van een gehandicaptenparkeerplaats te beperken tot € 40. Inwoners betalen nu ongeveer € 70, dit wordt € 110. De verhoging vindt plaats in 2026 en 2027 in 2 stappen van € 20. Jaarlijks worden ongeveer 1.000 medische onderzoeken gedaan. De inkomsten stijgen hierdoor met € 40.000. Inwoners met een laag inkomen die recht hebben op kwijtschelding kunnen ook een aanvraag indienen voor vrijstelling van deze kosten.

bedragen x € 1.000

a. Kostengroei gecontracteerde zorg
In het eerste halfjaar zijn de zorgkosten sterk gestegen, vooral bij het product begeleiding. Dit komt doordat mensen met een Wmo-indicatie meer gebruik maken van zorg. We verwachten dat deze stijging blijvend is. Het zorggebruik is door de nieuwe contracten en herindicaties in 2023 tijdelijk lager geweest. Het aantal cliënten steeg het eerste halfjaar ook met 5%, maar lijkt vanaf juli stabiel. We onderzoeken de oorzaak, mogelijk door een actie in het vierde kwartaal van 2023. We hebben bij de Programmabegroting 2024 een voordeel van € 3 miljoen ingeboekt op de Wmo. Dit voordeel blijkt door deze ontwikkelingen € 1 miljoen lager te zijn.

b. Lagere kosten PGB
Net als voorgaande jaren neemt het gebruik van PGB’s af. Dit kan komen door gesprekken waarin inwoners worden geholpen bij het kiezen van de juiste zorg. Zij kunnen nog steeds zelf voor een PGB kiezen.

c. Lagere eigen bijdrage
De inkomsten uit eigen bijdragen zijn lager dan verwacht. We rekenden op 6.200 betalende cliënten per maand, maar dit zijn er gemiddeld 5.600. Hierdoor is er een tekort van € 150.000. Dit nadeel is eenmalig omdat de begroting voor 2025 al is aangepast.

d/e. Extra geld voor Wmo-volumegroei
We houden rekening met een jaarlijkse groei van de Wmo-kosten van € 1 miljoen. Vanaf 2026 krijgen we € 0,65 miljoen per jaar extra via het gemeentefonds, omdat de overheid erkent dat er door vergrijzing meer geld nodig is. Voor Almere verwachten we dat we jaarlijks € 0,3 miljoen extra moeten reserveren voor volumegroei. Er kan € 0,35 miljoen per jaar vrijvallen.

bedragen x € 1.000

In 2024 verwachten we in totaal € 2,3 miljoen aan extra kosten voor de verstrekking van bijstandsuitkeringen. Dit komt doordat het gemiddelde uitkeringsbedrag per bijstandsontvanger ongeveer € 600 hoger is dan begroot. We verwachten wel gemiddeld 52 mensen minder in de bijstand te hebben dan begroot. Het gemiddelde uitkeringsbedrag in Almere is hoog omdat wij relatief weinig mensen hebben die naast hun uitkering part-time-inkomsten hebben. Het gemiddelde uitkeringsbedrag neemt nu verder toe. We zijn aan het onderzoeken wat de oorzaken zijn van de stijging van het gemiddelde uitkeringsbedrag.

Voor 2024 hebben we eerder al een incidenteel voordeel begroot van € 1,48 miljoen voor de afwikkeling van de TOZO-vergoeding 2020. Dit omdat de rechtbank de gemeente in het gelijk heeft gesteld in de rechtszaak tegen het ministerie van SZW hierover. Het ministerie had tegen deze uitspraak hoger beroep aangetekend. De minister heeft het hoger beroep ingetrokken. Dit is goed nieuws, omdat wij hiermee definitief in gelijk zijn gesteld en het al geraamde voordeel zeker is. Dit heeft daarom nu geen effect meer op de begroting.

Voor 2025 en verder gaan we er vanuit dat we uitkomen met het geld dat we van het Rijk ontvangen. Dit uitgangspunt hanteren we bij iedere begroting, ook als er voordelen zijn in het lopende jaar.

bedragen x € 1.000

Door prijsstijgingen zijn de kosten € 0,1 miljoen hoger en door een toename van het aantal woningaanpassingen stijgen de kosten met € 0,2 miljoen. De toename in woningaanpassingen komt door de krapte op de woningmarkt. Er zijn weinig passende woningen beschikbaar. Daarnaast speelt ook de vergrijzing een rol. Voor € 0,1 miljoen betreffen het duurdere en grotere woningaanpassingen. We bekijken of we deze kosten kunnen terugdringen. Dit sluit aan bij de bezuiniging op de Wmo die bij deze begroting wordt voorgesteld. Hierbij gaan we ook bekijken of we de regels voor woningaanpassingen kunnen verscherpen.

bedragen x € 1.000

a. aanpassing verdeling gemeentefonds
De verdeling van het gemeentefonds is aangepast op verschillende landelijke ontwikkelingen zoals bijvoorbeeld het aantal huishoudens met een laag inkomen en het aantal inwoners met een migratieachtergrond. Door deze aanpassing ontvangen wij in 2024 minder geld.

b. verschuiving afrekening BCF 2024
In de tweede kwartaalrapportage van 2024 is de begroting aangepast voor de ruimte onder het BTW compensatiefonds (BCF). We hebben toen voor de jaren 2024 tot en met 2027 het bedrag bijgesteld op basis van de definitieve afrekening van 2023. Dit was landelijk € 573 miljoen en voor Almere bijna € 7 miljoen. In de septembercirculaire hebben we nu voor 2024 een voorschot ontvangen van circa € 5,5 miljoen. We gaan ervanuit dat we de resterende € 1,5 miljoen in 2025 ontvangen bij de definitieve afrekening.

c. meerjarig effect BCF
In de tweede kwartaalrapportage van 2024 hebben we voor het jaar 2028 voorzichtigheidshalve de helft van het bedrag van de definitieve afrekening 2023 opgenomen, dus € 3,5 miljoen. Volgens de richtlijnen van de toezichthouders van de provincie mag een gemeente het volledige bedrag van de laatste definitieve afrekening opnemen. Op basis van het voorschot 2024 van € 5,5 miljoen kiezen we ervoor om het structurele bedrag met € 2 miljoen te verhogen.

d. diverse bijstellingen
Dit betreft een verzameling van diverse bijstellingen van het gemeentefonds die vanaf 2028 per saldo een positief effect hebben van € 0,5 miljoen.

bedragen x € 1.000

We houden € 2,4 miljoen over van het geld dat we van het Rijk ontvangen voor de hulp aan Oekraïners. Dit was bij de 1e kwartaalrapportage 2024 ook al gemeld. Deze begrotingsbijstelling is toen via een amendement tegengehouden, omdat hiervoor direct een bestedingsvoorstel werd gedaan. We verwerken het daarom nu alsnog in de begroting. Ook verwerken we nu de lasten en baten voor 2025 in de begroting.

bedragen x € 1.000

Via de Hotel- en Accommodatieregeling (HAR) krijgen wij van het Rijk geld om vergunninghouders maximaal zes maanden in hotels te huisvesten. Na zes maanden moeten we de hotelkosten zelf betalen. Door een gebrek aan geschikte woonruimten zitten vergunninghouders bij ons langer dan zes maanden in een hotel. De extra kosten zijn naar verwachting € 0,2 miljoen. Het tekort is eenmalig, de kosten hebben voornamelijk betrekking op nagekomen kosten uit 2022 en 2023. Ook stopt de regeling per 1 januari 2025. We sturen erop dat alle vergunninghouders permanent zijn gehuisvest eind 2024. We verwachten daarom vanaf 2025 geen kosten.

bedragen x € 1.000

De regeling voor de energietoeslag is per 1 juli beëindigd. Er zijn minder aanvragen ingediend dan begroot. Daarom houden we € 0,3 miljoen over.

bedragen x € 1.000

Begin dit jaar is een bestedingsplan vastgesteld voor de POK-middelen tot en met 2027. Dit is geld dat wij van het Rijk hebben gekregen voor de verbetering van onze dienstverlenging aan onze inwoners. Het plan heeft vijf lokale actielijnen. Dit jaar hebben we samen met onze partners het plan verder uitgewerkt. De totale investering blijft gelijk, maar de uitgaven vertragen. Vooral door de tijd die nodig is om projecten zoals Bouwen aan Vertrouwen op te starten. Daarom schuiven we € 1,9 miljoen door van 2024 naar 2025 en 2026.

Ook investeren we in totaal € 0,5 miljoen extra in lijn 5, integraal werken in het sociaal domein, omdat dit snel de dienstverlening aan inwoners van Almere verbetert. Dit betalen we door minder uit te geven aan andere lijnen.

bedragen x € 1.000

In 2024 wordt de uitvoeringscapaciteit van het Regionaal Werkbedrijf Flevoland (RWF) versterkt, dit kost € 70.000. Verder wordt er € 138.000 minder uitgegeven aan projecten door vertraging. Het geld dat over is wordt doorgeschoven naar 2025.

bedragen x € 1.000

Bij de Proeftuin Buiten blijven de wijkwerkers langer dan gebruikelijk (maximaal een jaar) betrokken bij inwoners met een hulpvraag. Ook wordt intensiever samengewerkt met onder andere de ggz en het ziekenhuis. In 2025 wordt nog € 90.000 aan kosten gemaakt voor extra inzet vanuit het wijkteams.

bedragen x € 1.000

Gemeenten kunnen financiële ondersteuning bieden aan huishoudens die als gevolg van de alleenverdienersproblematiek in 2023 en 2024 onder het bestaansminimum uitkomen.

Gemeenten kunnen de gemiste huur- en zorgtoeslag compenseren vanuit de individuele bijzondere bijstand. De Tweede Kamer heeft met de motie Warmerdam verzocht om de betrokken huishoudens actief te benaderen. Gemeenten gaan dit gefaseerd oppakken.

Vanuit de septembercirculaire heeft de gemeente Almere in 2024 hiervoor € 188.000 ontvangen. De uitgaven hiervoor zullen in 2025 worden gedaan.